Start-up İstanbul gurubunda Syn. Ali Abdülhamit Çetrefli ‘nin yazmış olduğu metni Konuk Yazar sıfatıyla sizlerle paylaşıyorum.Kendisi bu yılın yaklaşık 2 ayını Amerika Silikon Vadisi tarafında geçirdiğini ve bununla ilgili faydalı olacağını düşündüğü kısa bir yazı derlemiş bizler için. Ve özellikle belirtiyor ki istatistiki bilgiler haricinde kalanlar kendi kişisel görüşleridir. Neden Silikon Vadisi başlıklı yazı da vadinin havasını solumuş tecrübeli bir girişimcinin yazısını okuyacaksınız.
ABD, 317 milyonu aşan nüfusu ve 17,4 trilyon Dolar’ı aşan GSYİH’si ile dünyanın en büyük ve önemli pazarlarından biridir. Ülke, dünyanın en büyük ithalatçısı olma özelliğinin dışında, dünyanın en büyük doğrudan yabancı sermaye kaynağı konumu ile hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin yöneldiği bir hedef pazardır. ABD ekonomisi, dünya ekonomisini doğrudan etkileme gücüne sahip olması nedeniyle de dünyada önemli ve belirleyici bir ekonomidir.
ABD verimli toprakları, zengin mineral yatakları, elverişli iklim koşulları ve diğer doğal kaynakları ile ekonomik büyümenin sağlanması açısından çok uygun bir ortama sahiptir. ABD aynı zamanda, iletişim ve bilgi teknolojileri alanında “kolay uyum sağlayabilen ve yetenekli” işgücünün eğitimine de büyük önem vermektedir. Tüm dünyada “beyin göçü” olarak adlandırılan, bilim ve teknoloji dallarında eğitim almış yetenekli ve zeki gençlerin ABD ekonomisine kazandırılması, sorunların çözümünde anahtar rolü olan bir araç olarak görülmektedir.
Yüzyılın çığır açan yeniliklerinden; internet, ev bilgisayarı, dokunma duyarlı telefon, e-ticaret ve yüksek hızlı mikroişlemci ilk olarak ABD’de geliştirilmiştir.
IT Harcamaları bazında ABD lider konumunu sürdürmektedir. En yakın takipçilerinin 4-5 katı büyüklüğündedir. Türkiye’nin yaklaşık 60 katı büyüklüğündedir.
Risk sermayesi (VentureCapital) yatırımları açısından dünyadaki toplam yatırımın %16’sı ve ABD’deki toplam yatırımın %40’ı San Francisco Silikon Vadisinde yer almaktadır.
Teknoloji transferi, kalifiye işgücü, müşterilere yakınlık, sektörün ürün/hizmet geliştirme aşamalarında müşteri ile birlikte çalışmayı gerektirmesi, risk sermayesine yakınlık, işbirliği ağı oluşturma gibi nedenlerden ötürü firmalarımızın San Francisco Körfez Bölgesi’nde fiziki olarak varlıklarını sürdürerek ihracat yapmaları doğrudan ihracata göre daha avantajlı olarak
değerlendirilmektedir. Bölgede faaliyet gösteren firmaların imaj oluşturma, firma ve ürün/hizmetlerin tanıtımı, güvene dayalı ticari ilişki oluşturma imkanları bulunduğundan, ABD’li firmalar tarafından daha çok tercih edildikleri görülmektedir.
İş kurmak için bir ofise ihtiyacınız olacaktır. İlk yatırım maliyetinizi düşük tutma adına paylaşımlı alan, kendinize özel oda veya tamamen size özel bir yer seçenekleri ile yüzlerce kuluçka merkezi veya hızlandırıcı (accelarator) olarak adlandırılan merkezler bulunmaktadır. 300-400 USD maliyetlerden başlayan seçenekleri mevcuttur. Türkiye’deki birkaç üniversitenin orada kuluçka merkezi mevcuttur. ODTÜ Teknokent merkezine ziyarete gittim. Burası tam şehir merkezinde olduğu için çok hoşuma gitmedi. Muhtemel otopark için ödeyeceğiniz bedel kirayı geçecektir.
İş kurmak için bu merkezlerin anlaştığı avukat, muhasebeci olanakları mevcuttur. Türkiye’de daha önce buralarda işyeri açmış arkadaşlarınız varsa onlardan tavsiye alabilirsiniz. Bazı onlinesitelerdende işyerinizin açılışını başlatabilirsiniz. Legalzoom.com, incfile.com, rocketlawyer.com bazı sitelerden işyerinizi açarsınız. Fakat öncesinde mutlaka detaylı olarak hizmetlerini incelemeli ve iş yerinizin nerede olacağına karar verin.
Amerika’da vakit nakittir. Bu yüzden vaktinizi çok iyi değerlendirin. Bir avukatla, muhasebeci ile görüşecekseniz mutlaka sorularınızı önceden hazırlayın. Toplantı zamanına uyma ve geç kalmamak çok önemlidir. Silikon vadisinde oturduğunuz yerden bir yere gitmek ciddi zaman alabilir. Bu nedenle görüşme zamanına göre kendinizi mutlaka ayarlayın.
Amerika’lı şirketlerin bir çoğu Hintli, Çinli, Singapurlu, Alman, İngiliz, İsrailli ve Japon firmalarla insan kaynağı ve teknoloji paylaşımında bulunuyor. Bu anlamda şu an için maalesef Türkiye’nin yeri yok denecek kadar azdır.
Silikon Vadisinde iki farklı tipte yeni firma kuruluyor. Birincisi kendi ülkesinde belirli başarılara atmış yazılım, donanım çözümü üretmiş firmalar bu vadinin yatırımcı gücünü kullanarak kendilerini Dünya’ya duyurmak isteyenlerdir. İkinci tip ise gerçekten fikrinin çok özgün ve farklı olduğunu düşünüp bunu anlayacak yatırımcı ve kullanıcı kesiminin burada olduğunu düşünenlerdir. İkinci tipten her gün yüzlercesi burada şirket kurup çalışmaya başlıyor. Fakat ortada dolaşan resmi bir veri olmasada burada gerçekten başarıya ulaşan sadece %1 civarı olduğu söyleniyor. Fakat bu sizi vazgeçtirmesin. Bu projeler bazen 10 milyonlarca dolar harcanıp sonra başarısız denilip geri çekiliniyor.
Yukarıda bahsettiğim iki tipten hangisine girdiğinize karar verdiyseniz bu pazarın yatırımcı ve kullanıcı gücünden yararlanabilirsiniz. Fakat şunu unutmayın en azından silikon vadisinde geçirecek 1 -2 seneniz var olmalı. Bunun 1 kişilik yıllık ortalama maliyeti 100.000 USD’dır. Burada yaşam maliyetinin Amerika’nın diğer şehirlerine göre en az %30-40 civarında daha pahalı olduğunu unutmayın.
Silikon Vadisindeki benim fırsat olarak düşündüğüm şey bu startup firmalarına her türlü yazılım, tasarım, sistem, danışmanlık gibi hizmetler vererek ciddi anlamda işler yapılabilir. Mesela sadece logo yaparak yılda 70.000 adet yapan bir firma ile tanıştım. Amerika’da her ay ortalama 500.000 firma açılıyor. Buda yılda 6.000.000 firma demektir. Uzmanlığınız doğrultusunda bu firmalara hizmet vererek ciddi işler yapabilirsiniz.
Silikon Vadisine gezmek için bile olsa her bilişim firması sahibi, çalışanı gitmelidir. En azından vizyon olarak görmeli çok uzak olmadığını bilmelidir.
Dünya’nın teknolojilerin burada geliştiğini görmeli, isterse kendiside buraya katılabileceğini bilmelidir. Hiçbir şey uzak veya imkansız değildir.
Bilmeyerek yanlış yazdığım şeyler varsa affola…
Saygılarımla…
Ali Abdülhamit Çetrefli, 98 Marmara Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisi, 2004 yılından itibaren girişimci..
Fins Bilişim Hizm. Kurucu Yöneticisi [E-Posta Adresi Gizlemiştir]
Kaynaklar:
- Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Araştırmaları
- Datamonitor
- Euromonitor
- Economist Intelligence Unit
