Dedektif Del Spooner olarak başrolünde Will Smith’i izlediğimiz 2004 yapımı “Ben, Robot (I, Robot)” adlı bilimkurgu filminde sene 2035’tir ve bütün insanların, gündelik hayatta geniş yer bulan robotlara güveni sonsuzdur. Dedektif Spooner ise üstlendiği bir cinayet davasının katili olarak bir robottan şüphelenmektedir.
Son günlerde basında sıkça rastladığımız yapay zekâ haberleri kendimizi bilimkurgu filmindeymişiz gibi hissettiriyor.
Ünlü fizikçi Stephen Hawking’in “İnsanlığın sonunu getirebilir!” dediği, Silikon Vadisi zenginlerinin “Gelecek 30 yıl içerisinde dünya nüfusunun yarısı işsiz olacak. İşler çirkinleşebilir. Medeniyet tamamen çökebilir.” diyerek kendilerine olası bir zengin/yoksul savaşından korunmak için ada satın aldığı, SpaceX ve Tesla’nın kurucu CEO’su Elon Musk’ın bir röportajında ileride robotların her şeyi insanlardan daha iyi yapacağını ve bunun da birçok işten çıkarmaya neden olacağını belirttiği ve akabinde Facebook kurucusu Mark Zuckerberg tarafından kıyamet senaryosu yazmakla suçlandığı, son olarak…
Rusya devlet başkanı Vladimir Putin’in “Yapay zekâ alanında lider olan ülke, dünyanın da yöneticisi olacaktır.” Demesi üzerine yapay zekâ konusu artık bilimkurgu filmlerinin korku unsuru olmaktan çıkmış gerçek hayatta tartışmaların odağı olmuştur.
Yapay Zekâ nedir?
Yapay Zekâ, insan zekâsını ve hareketlerini taklit eden algoritmalarla yazılan akıllı otomasyon sistemlerini/makinelerini oluşturan bilim dalı olarak tanımlanabilir. Mutfak robotlarından bilgisayarlara, akıllı telefonlardan insansız hava araçlarına, dil tercümesinden parmak izi tanımaya, hastalıkların erken teşhisinden bankacılığa kadar pek çok alanda yararlandığımız yapay zekâ hiç şüphesiz günlük yaşamı etkileyip daha kolay hale getiriyor. İnsan zekâsına özgü olan öngörme, karar verme, yeni bir fikir üretme ve yeni şeyler öğrenme, öğrendiğini saklayabilme ve geliştirebilme özellikleri yapay zekâda sınırlı şekilde yer alsa da teknolojinin hızlı şekilde gelişmesi ileride makinelerin insanların işini elinden alacağı ve böylelikle bir sosyal çöküş yaşayacağımız korkusunu da beraberinde getiriyor.
Yapay Zekâ gelişmeleri istihdama nasıl yansıyacak?
Teknoloji analistlerinin bir kısmı özellikle mavi yaka ve beyaz yakanın iş kaybına uğrayacağını düşünürken bazı analistler ise yapay zekânın yok edeceği kadar yeni yaratacağı iş kollarının da olacağını söylüyor.
Hatasız hesap yapabilen akıllı otomasyonlar muhasebecileri, kaza yapmayan arabalar şoförleri gelecekte yerinden edecek olsa da bu insanlar sistem içerisinde daha farklı görevler alacak. Zamandan ve sermayeden kar etmeyi sağlayan robotik teknolojiler her sanayi devriminde olduğu gibi şu an yaşadığımız dördüncü sanayi devriminde de insanların işini yok etmeyip işin niteliğini/ yapılış şeklini değiştirecek. İnsanlar enerjilerini daha verimli kullanmaya başlayıp bilgi ve becerilerini artırmak ve daha nitelikli hale gelmek için uğraş verecek. Olası işsizliğin ve bundan dolayı oluşacak gelir eşitsizliğinin önüne geçmek için de tüm dünyadaki eğitim sisteminin geleceğin ihtiyaçlarına uygun şekilde tasarlanması ve teknolojinin gerisine düşmemesi önem arz ediyor.
Kaynak : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Nisan 2018, Sayı: 1 (ISSN: 1309-7121), Eğitim Uzman Yardımcısı / Gamze TEPEYURT
