1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasıyla Estonya, katı yönetim anlayışını değiştirerek, daha esnek ve bürokrasiden uzak bir yönetim şekline geçiş yaptı. Bilgi teknojilerini hayatın her alanında aktif olarak kullanmaya yönelik çalışma yapan Estonya hükümeti, vatandaş-devlet-teknoloji entegrasyonunu başarıyla sağladı.
E-imza, e-oy gibi birçok uygulama ile kamusal hizmetlerin dijitalleşmesi sağlandı. Bu gelişmeler Estonya’nın küresel değişime daha çabuk ayak uydurmasını sağlarken, verimliliği arttırdı ve devlet-vatandaş arasındaki yoğun bürokratik engeller ortadan kalktı.
Tüm bunların yanısıra oluşan güvenlik açıklarından dolayı da kişisel verilerin gizliliği konusu önem kazandı. Siber güvenlik konusu, Estonya’nın devlet politikası konularına dahil oldu.
İlk defa 2005 yılında tanıtılan ve geçen zaman zarfında 5 farklı seçimde kullanılan elektronik oylama sistemi ile 2011 yılında gerçekleşen son seçimlerinde tam 140.846 oy internet üzerinden kullanılmış ve bu oylar, toplam verilen oyların yüzde 24.3’üne denk geliyor. Kısacası Estonya’da her 4 kişiden 1’i, oyunu internet üzerinden kullanmış durumda.
Estonya E-Vatandaşlık
Estonya’nın bu anlamda başarılı bir öncü olmasındaki temel etken geleceği iyi okuması ve yatırım yapacağı alanı doğru seçmesi oldu. Devlet, interneti ve sanallaşmayı kendi gelişimi için kullandı diyebiliriz.Bireylerin siyasal olaylarda daha aktif rol alması sağlanırken, teknoloji günlük hayatın bir parçası haline gelmiş oldu. Halka açık hemen her yerde ücretsiz kablosuz internet hizmeti sunan Estonya , internet bağlantısını sosyal bir hak olarak görüyor.
Devletin vermiş olduğu dijital kimlik kartı bir aparat sayesinde bilgisayara bağlanıyor ve vatandaşlar işlemlerini buradan yapabiliyorlar.Ayrıca isterlerse mobil elektronik kimlik kartı da edinebiliyorlar.Bunun için cep telefonu sim kartının değiştirilmesi yeterli .
Oluşturulan sistem sayesinde sadece işlem yaptığınız birim sizin bilgilerinizi görebiliyor. Örneğin, online bankacılıkla ilgili bir işlem yapıyorsanız, sizin izin verdiğiniz ölçüde bilgi paylaşımı oluyor ve doktorunuz ya da polis verilerinize ulaşamıyor.
Estonya bir ilke daha imza atarak tüm dünyaya e-vatandaşık ,daha doğrusu e-ikamet hizmetini sunmaya başladı. E-ikamet statüsü ile ülkede fiilen oturma hakkı elde etmiyorsunuz, ancak dijital olarak var olma hakkı sizin oluyor. Size verilen dijital devlet kimliği ile ülkenin dijital imkanlarından faydalanabiliyorsunuz. Yani online ziyaretten daha fazlasını elde etmiş oluyorsunuz.
Eğer, sınırlardan bağımsız bir iş yapmak istiyorsanız,Estonya size bu anlamda büyük kolaylık sağlıyor. Çünkü size verilen kimlikle, ülkeye gelmeden tüm işlemlerinizi halledebiliyorsunuz.Daha da önemlisi, bir Avrupa Birliği ülkesinde şirket kurabiliyor duruma geliyorsunuz. Online şirket kurabiliyor, uzaktan şirketi yönetebiliyor, bürokrasi engeline takılmıyor ve sadece gelir vergisinden sorumlu oluyorsunuz.
Bu dijitalleşme paranın sanallaşmasını sağlıyor. Oturduğunuz yerden, ülke dışına çıkmadan para ve malların daha ulaşılabilir olduğuna tanık oluyorsunuz.
Küreselleşmeye beraber ulus devletlerin geleceği tartışılmaya başlanmıştı.Belki de Estonya’nın bu hamlesiyle sınırlar konusuda gündeme gelecektir. Liberal piyasaların bu uygulama ile olumlu anlamda hareketleneceği bir gerçek.
Estonya E-Vatandaşlığını buradan inceleyebilirsiniz.
