EVM – Ethereum Sanal Makinesi
EVM – Ethereum, akıllı sözleşmelerin birbirleriyle etkileşime girmesine izin veren ve Ethereum Sanal Makinesi adını verdiği sanal bir ortam yarattı.
Ethereum Sanal Makinesi (EVM), küresel bir süper bilgisayar olarak tanımlanmıştır. Bilgisayarınızın yapabileceği tüm işlemleri alır: nakit, belgeler ve sözleşmeler gibi şeyler gönderip alır ve bunları küresel ölçekte dönüştürür.
Gelin nasıl çalıştığına bakalım.
Blok zincirleri ve akıllı sözleşmeler
Bitcoin’i bir blok zincirinin neler yapabileceğinin temel bir versiyonu gibi düşünün. Bir değer biriminiz var, BTC ve siz ve diğer insanlar arasında bu değerin bitlerini gönderip alabilirsiniz. Bitcoin blok zinciri, tüm bu işlemleri kalıcı olarak kaydeder.
Ethereum bu konsepti aldı ve insanların blok zincirinin üzerine akıllı sözleşmeler ve merkezi olmayan uygulamalar (dapps) oluşturmasına izin verdi.
Ethereum akıllı sözleşmeleri destekledikten sonra, bir sonraki adım, tüm bu akıllı sözleşmelerin yaşadığı ve birbirleriyle etkileşime girdiği bir ortam yaratmaktı. İşte burada Ethereum’un Sanal Makinesi (EVM) devreye giriyor.
EVM, fikirlerinizi koda dönüştüren ve onu küresel Ethereum ağında çalıştıran blok zincirindeki sanal bir bilgisayar olarak düşünülür.
EVM iş başında
Somut bir örnek için, diyelim ki siz ve üç oda arkadaşınız için yaşadığınız ev için bir şeyler satın almak için bir yol yaratmak istiyorsunuz. Esasen kendi akıllı sözleşmenizi oluşturuyorsunuz.
Akıllı sözleşmenizin kapsamasını istediğiniz birkaç şey var.
- 🏦 Siz ve üç arkadaşınız bireysel hesaplar oluşturmalısınız.
- 🤝 Hepiniz bireysel hesaplarınızdan bu paranın bir kısmını almayı ve her ay bekletme hesabına yatırmayı kabul ediyorsunuz.
- 🙅♂️ Herkes kabul etmedikçe hiç kimsenin o hesaptan para çekemeyeceğini hepiniz kabul ediyorsunuz.
- 🖊️ Bu para ancak dördünüz de dijital imza verirseniz o hesaptan çekilebilir.
Şimdi diyelim ki her hafta ev gereçleri için belli bir miktar para ayırmak istiyorsunuz. Şunları söyleyen ayrı bir akıllı sözleşme oluşturursunuz:
- 🏠 Ev gereçlerine haftada sadece 10 lira harcayın.
- 🛒 Yalnızca bu mağazadan ev gereçleri satın alın.
- 🚚 Bu mağazadaki ev malzemelerinin bu adrese teslim edildiğinden emin olun.
O zaman diyelim ki bir TV satın almak istiyorsunuz ama bazılarınız ona sadece belli bir miktar katkıda bulunmak istiyorsunuz. Bir sözleşme daha geliyor. O sözleşme diyor ki:
- 👨⚕️ A kişisi sadece 20 lira harcamak istiyor.
- 👩🎓 B Kişisi 40 lira harcamaktan mutluluk duyar.
- 👨🌾 C Kişisi sadece 10 lira harcayabilir.
- 👨🍳 Yukarıdaki koşulların karşılanması durumunda D Kişisinin farkı telafi etmesine ve TV’yi satın almasına izin verilir.
Bu sözleşmelerin tümü, onlardan önce gelen sözleşmelerin farkındalığına dayanır. Bu, Ethereum Sanal Makinesidir. Akıllı sözleşmeler için bir mesajlaşma servisi gibidir; tüm bu sözleşmelerin yaşadığı, etkileşimde bulunduğu ve birbirini etkilediği bir ortam,
EVM ne yapabilir?
Yukarıdakiler, akıllı sözleşmelerin neler başarabileceğinin çok basit bir gerçek dünya örneğidir. Ancak Ethereum Sanal Makinesi, çok çeşitli daha karmaşık olasılıklar sunar.
- 📝 Birden fazla koşulun yerine getirilmesini gerektiren sözleşmeler oluşturabilirsiniz: örneğin, bir poliçenin ödenmesinden önce bazı bilgilerin mevcut olmasını gerektiren sigorta sözleşmeleri.
- 📎 Daha büyük sözleşmeler içinde farklı kişilerin kendi mini sözleşmelerini belirlemelerine izin verebilirsiniz. Bir ev inşa etmek için müteahhitler kiralayan bir müteahhit düşünün. Tesisatçıları, sıvacıları ve elektrikçileri arasında, her kişiye yalnızca belirli koşullar yerine getirildiğinde ödeme yapan mini sözleşmeler düzenleyebilirler.
- 🤖 Otomatik olarak bir şeyler alıp satabilen sözleşmeler oluşturabilirsiniz: Diyelim ki klima işindesiniz. Sadece sıcaklık belirli bir noktanın üzerine çıktığında klima satın almak istersiniz. Hava durumunu hesaba katabilen ve gerektiğinde otomatik olarak satın alabilen akıllı bir sözleşme oluşturabilirsiniz.
EVM, Ethereum Sanal Makinesinin dili
EVM’nin kendine ait, Solidity adı verilen bir özelliği vardır. İnsanların diğer akıllı sözleşmelerle kolayca etkileşime girebilecek akıllı sözleşmeler oluşturmasını sağlayan bir dildir.
EVM’nin geleceği
Sanal makinenin henüz başındayız. Gelecekte, sanal makinenin karmaşıklığı, hızı ve yeteneği artacaktır, tıpkı bilgisayar çağının başlangıcından itibaren bilgisayarların daha hızlı hale gelmesi ve karmaşık dijital eylemleri daha fazla yapabilmesi gibi.
Solidity 101 ‘in bir başka içeriğinde görüşmek üzere.
Aşağıdaki içeriklere muhakkak göz atınız!
- Blockchain Developer Olmak İçin Yol Haritası 2022
- Solidity nedir? Ethereum Akıllı Sözleşmelerinin Dili Rehberi
- Yeni Başlayanlar için Solidity – Akıllı Sözleşme Geliştirme Hızlandırılmış Kursu
Bu makaleyi okuduğunuz için teşekkürler! Bize destek olmak isterseniz aşağıdaki şekilde yapabilirsiniz:
Bizi Twitter‘dan takip etmeyi ve link ağacımızı radarına almayı UNUTMA!
