Ali Karabey’den Girişimcilere Notlar

02 Ocak 2014 79 kez okundu Okuma süresi: 8dk, 0sn

212ltd Sahibi Ali KARABEY, girişimciler ile toplantılarından edindiği, dikkat çekici önemli noktaları kısa notlar şeklinde paylaşmış ve eklemiş “önem sirasina göre degil, aklima geldikçe yaziyorum, listenin akisina takilmayin. Tekrarlar olabilir, ehemmiyeti vurgulamak için :) ” ….

İşte o notlar

Yatirimciyi gözünüzde büyütmeyin. Önemli olan girisimci. Siz yoksaniz yatirimci yok, yatirimci olmadan ise basarili olan binlerce girisimci var. Dik durun.
Yatirimci ile kurdugunuz ilk iletisim büyük ihtimalle email üzerinden oluyor. Lütfen yaziniza, gramere, eger paylasiyorsaniz, sunumunuzun kalitesine önem verin. Ilk izlenim çok önemli.
Toplantiya zamaninda gelin. Çok erken gelmek de en az geç kalmak kadar asab bozucu :)
Finansal planlarinizi er yada geç paylasmaniz gerekecek. Bunlarin dogru formati, hangi detayda hazirlanmasi gerektigi, örnekleri internette bolca mevcut. Öncelikle kendiniz, sonra da ortaklariniza ve yatirimcilara sunacaginiz için bu modelleri dikkatli yapin. Kolaya kaçmayin.
Finansal modelinizin gereginden çok sayfaya yayilmasi ne yaptiginizi bilmediginizin göstergesidir. Bir worksheet’de kalin, asagi dogru uzasin gitsin gerekirse
Finansal modelde her veriyi bir kere girin, tekrarlamayin, farkli yerlerde kullanmak veya göstermek gerekiyorsa formülle (=) ilk girdiginiz cell’e baglayin
Finansal modelinizin takip edilebilir olmasi kaliteli oldugunu ve ne yaptiginizi bildiginizi gösterir
Çok iyi bir ekip kurun. Bu süreçte birbirinizi sirtlayacaksiniz bunu unutmayin. Girisimcilik, hele bu ülkede, tek basina baslanacak bir maraton degil
Ekibinizin güçlü oldugu alanlarin farkinda olun
Zayif oldugunuz alanlarin daha da farkinda olun, bu zayifliklari nasil gidereceginize dair bir fikriniz olsun. Kimsenin her konuda güçlü olmasini beklemiyor VCler.
VC söylemeden siz zayif oldugunuz alanlarin ne oldugunu listeleyin.
Ekibiniz ayni hedefe kitlenmis mi? Ortaklik sözlesmeniz var mi?
Yatirimci bu isi iyilik olsun diye degil para kazanmak için yapiyor
Avukatiniz olmadan yatirim anlasmasi yapmayin
Degerleme, alacaginiz yatirim, vereceginiz % hakkinda gerçekçi olun. Sirketin bir yere varmasi bu yatirim ile mümkün olacaksa, riski bugün paylasip, size daha hersey bir toz ve gaz bulutuyken güvenen yatirimcinin da bundan bir getiri elde etmesi lazim
Rica ediyorum; sirketinizin 2-3 yillik bir mazisi yoksa DCF modeli vs kullanarak sirketinize deger biçmek gibi bir faaliyete girismeyin.
Kredi karti faizlerini takip edin. Sirketinize bankalarin kredi karti vermedigi bir ülkede bu VC denen akillilar (…) size sermaye veriyor. Haliyle isteyecekleri getiri kredi karti faizinden daha fazla olacak, zira aldiklari risk daha yüksek.
Bir VC normal sartlarda, yeni baslamis bir girisime yatirim yaptiginda, 15x gibi bir getiri ariyor. Zira amaci portfolyo bazinda yillik %25-30’luk bir getiri elde etmek.
Yatirim alma sirasinda yardim alacaginiz avukatiniz daha önce bu tip isleri yapmis olsun.
Herseyi avukatiniza birakmayin. Imza attiginiz anlasmayi satir satir okuyun, anlamadiginiz her noktayi sorun. Avukatiniz olmasa da imzaladiginiz anlasma uzunca bir süre sizinle olacak…
Size teklif veren VC daha önce kimlere yatirim yapmis ögrenin, bunlarla konusun, potansiyel ortaklarinizin güçlü ve zayif yönlerini ögrenin
Rakibimiz yok demek oldukça büyük bir söylem. Muhtemelen yaniliyorsunuz.
Tanimadiginiz rakiplerinizi VC size sayiyorsa bir probleminiz var…
Maddi destek çok önemli ise ve erken asamada masada düzgün bir teklif varsa alin. Maalesef bekleyecek zamaniniz ve gidebileceginiz çok fazla yatirimci yok. Umarim birgün olacak…
Mümkün oldugu kadar fazla yatirimci ile konusun
Inanin bu ülkede yasayan herkesin dünyayi degistirecek süper bir fikri var. Sadece ayaga kalkip yola çikanlar basarili oluyor, bu da oldukça küçük bir yüzde
Fikrinizi mümkün oldugu kadar fazla insanla paylasin. Kopyalanmasindan korkmayin. Zaten kolayca baska bir ekip tarafindan kopyalaniyorsa sadece zaman kaybı olacak sizin için.
Girisimcilik bir kariyer seçimi. Bir süre denerim, olmadi geri dönerim eski isime, diyorsaniz çikmayin bu yola. Zira umdugunuzdan daha zor ve uzun bir süreç olacak.
Sig ve gelismemis bir pazarda, birbirinden çok farkli ve hala az sayida yatirimci ve girisimcilerle yasiyoruz. Sizinkine benzer bir girisimin aldigi yatirim miktari, degerleme vs. akilda tutulmasi gereken ama sizin yatirim sürecinizden bagimsiz bir veri kanimca. Bu arada gerçek ile alakasi olmayan birçok rakam da ortalikta dolasiyor, buna dikkat edin.
Ihtiyacinizdan fazlasini istemek kadar, mantiksiz bir sekilde az bir yatirim aramak da yatirimciyi sogutuyor.
1 yil içinde breakeven’a gelmenizi bekleyen bir yatirimci ile karsi karsiyasaniz, yanlis yerdesiniz.
Yatirim sürecinde ne kadar fazla soru cevaplarsaniz sonraki süreç bir o kadar kolay geçecek. Soru sormayan yatirimcidan korkun.
Hobisi olmayan girisimciden korkuyorum
Eski girisimlerinizden lütfen bahsedin
Burs alip okuduysaniz mutlaka belirtin; birisi size aklinizdan dolayi daha önce yatirim yapmis, gurur duymaniz gereken bir nokta
Yatirim almak evlenmek gibi birsey. Bosanmasi çok daha zor ama. Sanirim. Bosanmak nasil bilmiyorum ama ortakligi sonlandirmak oldukça zor bir prosedür.
Yatirim almayan girisim basarisiz olacak diye bir sey asla yok. Enseyi karartmayin.
Yatirim alanlarin basarili olmasinin hala düsük bir ihtimal oldugunu da atlamayin.
Bu VC denen adamlarin her dedikleri dogru çiksa su an ayni masada oturmuyordunuz.
Yatirim almak arabada giderken yanda oturan co-pilotun ayagini uzatip gaza basmasi gibi. Hata yapma hiziniz da çarpma siddetiniz de artacak. Hazir olmayan söför (ekip) için oldukça kötü bir sey.
Bu is olmayacak, pivot edelim, demek ayip degil. Akli çalisan bir girisimcinin bunu yapmasini bekliyor yatirimci.
Elinizdeki en önemli sermaye zaman ve enerjiniz.
Yatirim yapmak çok güzel bir iltifat diye düsünüyorum, ayni zamanda. Sizinle genetik veya duygusal bagi (en azindan baslangiçta…) bulunmayan bir insan size siz oldugunuz için, akliniza, bilginize, birikiminize güvenip, hayalinizi, heyecaninizi paylasip yatirim yapiyor. very nice
Her girisimci bir gün nakit akis tablosu ile tanisacak.
Muhasebeciniz nakit akis tablosu yapmanizda yardimci olmuyorsa, ne gerek var, bu boyutta bir sirket için anlamli degil gak guk, diyorsa degistirin kendisini
Bir isin dogru gitmesi ve basarili olmasi için o kadar çok hendekten geçeceksiniz ki… Bunlari öngörmenize imkan da yok. Dogru ekiple yola çikmak ve kafayi mümkün oldugu kadar sakin tutmak alabileceginiz tek önlem
Basarili girisimci olmak zipkinla balik avlamaya benziyor. Dibe yatip vuracagin baligin önünden geçmesini bekliyorsun. Kondisyonun iyi ise, ‘nefesin’ varsa, gözlerin kararmadan yatiyorsun karanlik ve soguk sularda. Bunu yapabilen ve nefes almak için çikmayi geciktirebilen vuruyor o baligi. Yatirimci da sizin nefesinizi, asagida geçirdiginiz zamani arttiran bir tüp gibi düsünülebilir aslinda.
Siz bu yola çikmak için bir risk almadiysaniz yatirimci niye alsin?
“Overnight success takes decades of daily work” demis Paulo Coelho. Çok begendim.
Nedense son zamanlarda bir “vurup çikma”, bir anda zengin olma pesinde kosan arkadaslar ile karsilasiyorum. Bunun gerçeklesmesi pek mümkün gözükmüyor. Aceleniz varsa milli piyango alin.
Basarili olmayanlari basarili olanlar kadar duymuyorsunuz, bu da gerçeklesenden daha yüksek oranda girisim basarili oluyor izlenimi yaratiyor (survivorship bias).
Hala iyi ekiplerin uzun soluklu bir süreçte zorluklari geçecegine, büyük inovasyonlar yapmadan da sadece ayakta kalarak ve firsatlari kollayarak dahi bu ülkede basarili girisimlere imza atacaklarini düsünüyorum. Zira birakin fikirden aksiyona geçeni, bu maratona dayanabilen, sektör dogru olsa bile tutunup vazgeçmeyen az sayida girisimci çikarabiliyoruz.
Girisimcileri ikiye ayiriyorum; toplantiya gelmeden websitemize bakip ofis adresimizi ögrenenler ve bu zahmete girmeyip email atarak adres soranlar. Bir de toplanti saatinde arayip soranlar var, onlar bambaska bir klasmanda.
Yatirimci tarafindan size taahüt edilen hersey mümkün oldugu kadar yazili olsun. Verilen sözler havada kalabilir, kimi zaman yatirimcinin da elinde olmayan sebeplerden ötürü.
Ortaklariniz, kendiniz ve sirketiniz için ölçülebilir hedefler koyun. Bu hedefleri yakalayamiyorsaniz, hedefler degisiyor, çizgiler yeniden çiziliyorsa bir durun düsünün.
Dogru degerleme diye birsey yok
Her yatirimcinin sirketinize baktiginda gördügü potansiyel / risk, hissettigi heyecan, katabilecegi deger, verebilecegi destek, parasinin alternatif maliyeti ve getiri ihtiyaci farkli. Bu sebeple, on farkli yatirimci on ayri degerleme üzerinden ayni sirkete yatirim vermek isteyebilir. Size düsen, en yüksek degeri biçenden çok bu uzun yolda yaninizda görmek isteyeceginiz ortaklari seçmek.
Restorana gidince garsona ne kadar açim diye sormuyorsunuz. Ayni sekilde, ne kadar yatirima hangi süre zarfinda ihtiyaciniz oldugunu VC ile görüsmeden belirleyin. Gerekirse farkli senaryolar çalisin. O masaya oturdugunuzda miktari, niye aradiginizi, nasil harcayacaginizi anlatmaniz ve getirisinin ne olacagini savunmaniz beklenecek.
Nakit Akis Tablosu…
Hayat en önemli girisim, zaman da en degerli yatirim.
Süs havuzunda yarisan yüzücüler misali, sig sektörlerde kurulan sirketler rekabet halinde. Yoruluyorlar ama katedebildikleri mesafe kisitli. Piyasalariniz yavas gelisiyorsa rakiplerinizi taniyin, konsolidasyona gidin, ölçek ekonomilerinden yararlanip yolunuza devam edin. Bu sayede yatirim bulmaniz da daha kolay olacak.
Yaptiginiz her sunum, paylastiginiz her doküman isinizin vitrini. Bunlara özen göstermeyerek binbir emek ve fedakarlikla büyütttügünüz girisiminize haksizlik yapmayin.
Birden fazla proje ile uğraşıyor ve bunlardan sadece biri için yatırım arıyorsanız, bir VC’den sermaye almanız oldukça zor. Size ortak oluyoruz, şuan masada olan projeye değil.
1961’de başlayan Apollo programı dahilinde, 1969’da fırlatılıp aya ulaşan Apollo 11’e kadar birçok insanlı ve insansız roket fırlatışı yapılıyor. Her denemede aya bir adım daha yaklaşıyorlar. Sizin de yapmanız gereken bu. Ürün için yeterli zaman harcayın. Ama arada bir kafayı dışarı çıkıp küçük denemeler yapın. Değiştireceğinizi düşündüğünüz o pazar sahiden var mı, bu ürün, beta sürümü dahi olsa, kullanıcının ilgisini çekiyor mu, görün.
to be continued…