Yatırımlarda Devlet Yardımları
1

Yatırımlarda Devlet Yardımları. Ülkemizde son 10 yılda yatırım teşvikleri küçük ölçekten büyüğe halka inmiş durumda. Her ne kadar az okuyup, çok konuşsak da; yaptığı yatırımın devlet teşviği kapsamında çalışmalar yapan firmalar hibe ve/veya destek ödemeleri alabiliyorlar. Ekonomi Banaklığı’nın Yatırım Teşvik Sistemi esasen ve usulen bir çok konuda açıklık getiriyor ve yatırımcıya destek rehberi sunuyor.

Yatırım Teşvik Sistemi’ne ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar, 19 Haziran 2012 tarihinde; Kararın uygulanmasına ilişkin 2012/1 sayılı Tebliğ ise 20 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girmiştir.

Yatırım Teşvik Sistemi Nedir?

2012 yılı Nisan ayı içinde kamuoyuna tanıtılan Yatırım Teşvik Programı, 15 Haziran 2012 tarih ve 2012/3305 sayılı “ Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile yürürlüğe girmiş; Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ise 2012/1 sayılı Tebliğ ile belirlenmiştir.

Türkiye’nin 2023 vizyonu ile üretim ve ihracat odaklı büyüme stratejisi bakımından büyük önem taşıyan yeni yatırım teşvik programı, kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedeflere uygun olarak;

  • Tasarrufları katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirmek,
  • Üretimi ve istihdamı artırmak,
  • Uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma-geliştirme içeriği yüksek büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımları özendirmek,
  • Uluslararası doğrudan yatırımları artırmak,
  • Bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak,
  • Kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımları özendirmek amaçlarını gerçekleştirmeyi hedeflemektedir.

Belirtilen hedeflere ulaşmak üzere, özel sektör temsilcisi kuruluşlar başta olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde hazırlanan Yatırım Teşvik Sistemi; Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Öncelikli Yatırımların Teşviki, Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki, Stratejik Yatırımların Teşviki ve Genel Teşvik Uygulamaları olmak üzere beş ana bileşenden oluşmaktadır.

Bahsi geçen teşvik uygulamaları kapsamında yatırımcılara,

  • KDV İstisnası,
  • Gümrük Vergisi Muafiyeti,
  • Vergi İndirimi,
  • Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,
  • Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği,
  • Gelir Vergisi Stopajı Desteği,
  • Faiz Desteği,
  • Yatırım Yeri Tahsisi,
  • KDV İadesi destekleri sağlanmaktadır.

Söz konusu desteklerin tamamından veya bir bölümünden yatırımın büyüklüğüne, bölgesine ve konusuna bağlı olarak değişen oran ve sürelerde yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Yatırım Teşvik Sisteminden Kimler Yararlanabilir?

Türkiye’deki Yatırım Teşvik Programı kapsamındaki uygulamalarla sağlanan desteklerden, her bir uygulamanın gerektirdiği koşulları sağlamak kaydı ile;

  • Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları,
  • Kamu kurum ve kuruluşları,
  • Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,
  • Dernekler ve vakıflar
  • Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri faydalanabilir.

4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununa göre yabancı ülkelerin vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiler ve/veya yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş (şirketler gibi) tüzel kişiler tarafından Türkiye’de kurulan şirketler, Türk şirketi statüsünde oldukları için Yatırım Teşvik Programı kapsamındaki desteklerden yerli yatırımcılarla eşit koşullarda faydalanma hakkına sahiptir.

Dolayısıyla bu nitelikteki şirketler, yukarıda belirtilen “sermaye şirketleri” kapsamında değerlendirilmekte ve Yatırım Teşvik Programı’ndan faydalanmaktadır. Diğer taraftan, merkezleri Türkiye dışında bulunan yabancı şirketlerin Türk Ticaret Kanununa göre Türkiye’de kurdukları, şirket statüsünde olmayan “şubeler” de desteklerden faydalanabilecekler arasında yer almaktadır.

Türkiye’de yatırım yapmak isteyen yabancı bir gerçek kişi Türkiye’de kuracağı anonim veya limited şirketle; yurtdışında kurulmuş bir yabancı şirket ise yine Türkiye’de kuracağı anonim veya limited şirketle ya da şubeyle Yatırım Teşvik Programı’ndan faydalanmak üzere başvuruda bulunabilir.

Yatırım Teşvik Sistemi, Genel Teşvik Uygulamaları,  Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Öncelikli Yatırımların Teşviki, Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki, Stratejik Yatırımların Teşviki, olmak üzere beş ana bileşenden oluşmaktadır.

Bahsi geçen teşvik uygulamaları kapsamında yatırımcılara; KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği,
Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Faiz Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi, KDV İadesi destekleri sağlanmaktadır.

Yatırım Teşvik Uygulamaları ve Destek Unsurlarına ilişkin detaylı bilgiler ile Yatırım Teşvik Sisteminin tanıtımına yönelik özet bilgi ve sunumlara aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.

Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) nedir?, Kimler Yatırım Teşvik Belgesi alabilir?, Yatırım Teşvik Belgesi alabilmek için nereye müracaat edebilirim?, Yatırım teşviklerinden nasıl faydalanabilirim?,  Mevcut tesisim için teşviklerden faydalanabilir miyim?, Yatırım Teşvik Belgesi alabilmek için aranan belgeler nelerdir?, Hangi yatırımlar Stratejik Yatırımların Teşviki Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir? gibi birçok sorunun cevabını buradan edinebilirsiniz.

 

Hasan YILDIZ, Girişimci. Doktora Öğrencisi. Yazmayan YAZILIMCI. Veri Şeysi. Eğitmen...

Yazarın Profili
İlginizi Çekebilir

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir