#fintech Fintek Trendleri
Fintek Trendleri
0

Klasik bankacılık yçntemlerine alternatifler bundan 5 yıl önce baş gösterdi ve günümüzde artık birçok finansa teknolojiyi birleştiren oluşumlar kullanıcı ile buluştu, henüz bebek denilecek düzeyde olan fintek (fintech) eko-sisteminin kabaca trendler listesini derledim. Derleme sürecinde birçok kaynağa başvurdum, hepimiz için çok tze olan bu alanda sınırlı kaynak ile oluşan bu yazı için sizlerde eklemelerinizi yorum ya da mail ile iletirseniz, yazıyı zaman içerisinde güncellerim.

Fintek Trendleri başlığını Finans ve Teknoloji Dergisi, fintechtime 15 ana kategori de ele almış, bende bu yazımda o çatı üzerinden ilerleyeceğim.

  • AÇIK BANKACILIK ve API

Açık bankacılık en basit hali ile herhangi bir bankaya bağımlı olmadan Bankacılık Lisansı sahibi bir teknoloji şirketinin güvencesinde tüm bankacılık işlemlerini tek nooktadan yapabilmek olarak tanımlanabilir. Örneğin; 3 farklı bankada maaş, mevduat ve kredi için hesaplarınız bulunuyor ve siz bu 3 banka dışında bir uygulama ile tüm işlemlerinizi ortak noktadan yapabileceksiniz ve belki bu işlemi bankalara nazaran daha az maliyet ile gerçekleştirebileceksiniz.

Application Programming Interface’in (Uygulama Programlama Arayüzü) kısaltması olan API, bir sistemin sahip olduğu veri kaynaklarının, dış dünyaya servis edilmesinin sağlanması olarak tanımlanıyor. Yani daha basitçe tanımlamak gerekirse; var olan sistemi bir başka arayüz ile kullanılabilir hale getirmek denilebilir.

Günümüzde BKM API, ininal API, Mastercard API, Google API, Facebook API, Twitter API, Instagram API gibi bir çok kullanışlı API destekleri mevcut olup, size kalan sunulan veriyi okumak, işlemek ve yeniden sunmak oluyor.  Sadece Google 50’den fazla alanda API desteği sunmaktadır. Yine ininal  API desteği ile kendi ön ödemeli kart modelinizi hayata geçirebilirsiniz.

  • BİYOMETRİK DOĞRULAMA

Biyometrik doğrulama olarak yazıldığında çok uzak bir teknoloji gibi gözükse de Türkiye İş Bankası ile bankacılık hayatımıza giren bu güvenlik uygulaması unutulmaya mahkûm şifrelerimizin en önemli anahtarı diyebiliriz. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki; şifrelerin unutulması sebebiyle kullanıcıların 21%’si şifrelerini iki hafta içinde unutuyor, önemli bir kitle de şifresini unuttuğu için alışveriş yapmıyor… Hal böyle olunca bankalar ya da finans kuruluşları da alternatif çözümler üretiyorlar; biyometrik doğrualma da bunlardan bir tanesi.

Biyometrik doğrulama, insanların biyolojik özelliklerin matematiksel ifadelerle doğrulanması işlemi olarak tanımlanabilir. Avuç içi doğrulama, Parmak izi, Göz tarama, yüz tarama gibi biyolojik doğrulama yöntemleri günümüzde devlet ve özel şirketler tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.

  • BLOCKCHAIN

Blok zinciri, ilk defa Bitcoin ile ortaya konulmuş olan, içerisinde kayıtların birbirine kriptografik elementlerle bağlı olduğu sürekli büyüyen dağıtık bir veritabanıdır. Bu veritabanındaki kayıtlar, blok olarak paketlenmiş ve değiştirilmeye karşı güvenlik sağlanması amacıyla da kendinden önce gelen blokların hash değerleriyle bağlanmıştır. Bu teknolojinin en büyük avantajı herhangi bir merkeze ihtiyaç duyulmaması, direkt olarak alıcı ve satıcı arasında gizliliğin sağlanmasını mümkün hale getiriyor. Kaynak 

Blok zinciri, Blochchain ya da bilinen adıyla bitcoin alanı Dünya için çok yeni ve görünen o ki; insanlığın geleceği ve finans için çığır açacak bir buluş. Bu alanda Bitpesa, Provenance, Storj, Ripple öne çıkan global girişimler arasında. Blockchain konusu uzun, derin ve çok taze olduğu için ilerleyen zamanalrda daha detaylı bir içerik hazırlamayı planlıyorum.

  • CHATBOT

Chatbot, adından da anlaşılacağı üzere, sohbet eden robotlar diyebiliriz.Günümüzde bu robotların farkı yapay zekâ tarafından yönetilmeleri ve insanların sohbetlerini taklit etmeleri öne çıkan özellikler arasında. Kullanıcılarla sohbet etmelerinin aynısıra elde ettikleri veriler firmanın dijital büyümesine de katkı sağlkıyor zira fayda, ihtiyaç, zarar ve gereksiniim gibi değerleri yorumlayabiliyor yapay zekâ sayesinde.

Chatbot teknolojisi, birden çok ziyaretçiye aynı anda hizmet verebilen, kullanıcılar ile iyi bir etkileşim sağlayan ve bu etkileşimli sohbet sayesinde şirketin yeni ürün yelpazesi ve pazarlama stratejisi hatta büyüme planlaması için önemli bir veri kaynağı haline gelmektedir. Birçok teknoloji şirketinin bu alanda girişimleri bulunmakla beraber Mobvoi, X.ai, Pypestream, Automat.ai gibi chatbot girişimleri öne çıkalar arasındadır.

  • GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİ

Nesnelerin interneti konseptinin bir alanı olan Giyilebilir Teknoloji, nano teknolojinin de gelişmesiyle hatrı sayılır bir yol aldı. Neredeyse 30yılı aşkın süredir giyilebilri teknolojinin varlığı sözkonusu, son 10 yılda insanların sağlık verilerini kaydeden ve hatta verileri değerlendiren yapılanmalar kullanımda iken, bugün giyilebilir teknolojik cihazları, oyundan alışverişe birçok alanda hayatımızı kolaylaştırmak için kullanıyoruz.

Giyilebilir Teknoloji en çok sağlık ve spor alanlarında hayatımızı kolaylaştırma çözümleri üretiyor gibi gözükse de temassız ödeme alternatifleri arasında akıllı yüzük, akıllı saat gibi giyilebilir teknoloji ürünleri mevcut.

  • INSURTECH

Sigortacılık Teknolojisi olarak da betimleyebileceğimiz bu alan insanları gözlemleyen yapay zeka teknolojisi ile çok daha makul bedellere kapsamlı ve yalnızca ihtiyaç duyulan değerlere bedel ödemelerini kolaylaştıracak ve bunu yaparken tüm aşamaların mobilize olmasını sağlayacak. Dünya da ülkemizden daha hızlı büyüyen bir eko-sistem haline gelen insurtech sayesinde kullanıcılar kendilerine ait poliçeyi oluşturup pratik olarak aktif hale getirebiliyorlar.

Bir örnekle anlatmak gerekirse; Trafik Sigortaları kullanıcının yaşları, araç kullanım tecrübeleri,daha önce araçları olup olmamaları, yaşadığı şehir ile ilintili olarak fiyatlandırılmaktadır; yani bu vb. verilerin ortalamaları üzerinden bir fiyatlama söz konusu. Insurtech ile sakin ve tecrübeli araç kullanan yani sigorta şirketi için daha az risk faktörü taşıyan daha az bedel ödeyebilecek. Global çapta Lemonade, Trov, Fabric, Brolly gibi girişimler bu alanda dikkat çekenler arasında; ülkemizde sigortam.net gibi yapılanmalarında daha akıllı modellemelere dönebileceğini düşünüyorum.

  • KRİPTO PARA

Kripto para mevzusu akademik olarak 20 yılı aşkın bir geçmişe sahip, lakin son 10 yılda varlık gösteriyor. Günümüzde yatırımcılarında ilgi odağı haline gelen bu teknoloji gücünü blok zinciri teknolojisinin güvenli altyapısından alıyor. En temelde “merkezi otoritelerden bağımsız halde, belirli bir kriptografiye uygun şekilde dijital ortam üzerinde üretilmiş ve para transferi için kullanılan alışveriş aracıdır” (FINTECHTIME,49) diyebiliriz. Kripto paraların yatırım aracı olarak görülmesi, birçok markanın Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Bitcoin Cash (BCH), Ripple (XRP), Litecoin (LTC) gibi çok bilinen ve kabul görmüş para birimleri ile ödeme kabul etmesi ve hatta bu kripto para birimleri ile ev, araba alınabiliyor olması geelcekte çok daha değerli bir alan olacağının işareti diyebiliriz. Dahası kripto paraların da bir borsası oluşmuş durumda. (Bknz : coinmarketcap.com )

  • MAKİNE ÖĞRENİMİ

Makine öğrenimi en basit haliyle çok satırdaki veriyi işlemek için finans sektöründe ezelden beri kullanılıyor ancak günümüzde olay mobil uygulamalar safhasına gelmiş durumda. Risk Yönetimi, kredi onaylanması gibi değerler çak sayıda verinin puanlanarak harman puan değerini bulup sonucu oluşturması makine öğrenimi teknolojisinin birer çıktıları aslında.

Makine öğrenimi algoritmik bir hal almışken yakın gelecekte yatırım kararları çok daha hızlı biçimde bu makineler tarafındna verilebilecek. Ve hatta verilen kararlar arasında en verimli olanı yapay zeka altyapısı ile tespit edilebilecek.  Bu teknoloji sayesinde temel veriler insansız olarak kaydedilebilecek, yorum ve sonuç olgusu sistem tarafından oluşturulabilecek. Global firmalar büyük veri (big data) nimetinden hali hazırda yararlanıyorlar ki bunların başında Cognitech, Kasisto, Walnut ve Apex gibi firmalar yer alıyor.

  • NESNELERİN İNTERNETİ

Nesnelerin İnterneti ingilzice  karşılığında Internet of Things (IoT), akıllı birşey üretmek denildiğinde kullanılan teknoloji olarak atfedilebilir. Günlük olarak kullandığımız bir nesnenin internet ağı aracılığı ile veri gönderip alması kabiliyeti olarak da tanımlanabilir. Yukarı da da bahs ettiğimiz biyometrik doğrulama yöntemleri için olmazsa olmaz bir teknoloji olan nesnelerin interneti, henüz daha çok genç  (Bknz : Melek Yatırımcılar, Nesnelerin İnternetine Yöneliyor ) . Gayrimenkulden bankacılığa hayatımızın her alanında IoT teknolojisi ile içiçe olmamız an meselesi; tüm bu alanlar finans ile de doğrudan ilintili.


Finans ve Teknoloji Dergisi, fintechtime; Sayı : 7 Sonbahar 2017

  • P2P LENDING

Lending kelimesinin doğrudan karşılığı “borç verme”. P 2 P (Peer to Peer) ise kullanıcıdan kullanıcıya manasına gelmektedir. Bir nevi bankanın yaptığı mevduata faiz ver, kredi arayana aldığın mevduatı sat amntığını kulalnıcıdan kullanıcıya sunan teknoloji global çapta kendine yer etmiş; ülkemizde henüz tam amansı ile olmayan alan globalde ve ulusal da gelişime açık. P2P Lending işlem seçeneğinde borç (kredi) arayan ile mevduat sahibi sistem tarafındna eşleştirilir, bu eşleşme de miktar, risk vs gibi kriterler gözetilebilri; akabinde kredi veren taraf ilgili faiz miiktarını borç alan taraftan tahsil eder. Bu işlemler online olarak ilerlediği için maliyetler çok aza indirgenebilir.

Uluslararası manada Lending Club adından bir oluşum 2007 yılından bu yana var. Bunun dışında Prosper ve Funding Circle gibi girişimler ile birlikte onlarca girişim daha listelenebilir, Bu taraftan bakıldığında “Tüketici Kredisi Yatırımcısı” gibi kavramların oluşmaması için hiçbir sebep yok :)

  • P2P PARA TRANSFERİ

P2P Para Transferi işlemi bankaların saat, komisyon vb kurallarından bağımsız olarak kullanıcıların aralarında para alışverişi yapması işlemi olarak tanımlanabilir. Sistem şuan tam olarak bankalardan bağımsız hale gelebilmiş değil ancak parayı fiziksel olarak elinizde tutmak istemiyorsanız, banka kartı (debit kart) ve/veya kredi kartı ile yapabildiğinzi her işlemi yapabilme hakkına sahip oluyorsunuz. Böylece bankalara işlem ücreti, masraf vs gibi ödemeleriniz olmuyor. Ülkemizde EnPara gibi çözümler var olsa da 3. taraf kart hizmetleri hayli yaygınlaşmakta; ininal kart gibi sektörün lokomotifi oluşumların gelişiyor olması gelecekte bize neler gösterecek birlikte izleyeceğiz.

Uluslararası arena da boy gösteren P2P Para Transferi girişimleri arasında Transferwise, Zipzap, WeChat, Abra gibi isimleri görebiliyoruz.

  • PSD2

Payment Services Directive 2 (PSD2), Avrupa komisyonu tarafından desteklenen ikinci ödeme hizmetleri direktifi olarak bilinen kanun, finans teknolojileri sektörü ilgililerinin yakından takip ettiği bir direktif. Direktif uluslararası manada birleşme ve bütünlük algısını içeriisnde barındırıyor. Bu kanun metni ile “ödeme hzimetleri sağlayıcısı” olgusu ortaya çıktı denilebilir. PSD2 ile global bir kural çatısı oluşturulmaya çalışılmış ve işlem maliyetlerinin düşürülmesi amaçlanmıştır. (Bknz : Payment Services Directive 2 )

  • QR KOD

Türkçe karşılığı “çabuk tepki” olan “Quick Response” kelimelerinin kısaltmasıdır QR. Eskiden kullanılan barkod teknolojisin gelişmiş hali de denilebilir, burada ki en büyük gelişme QR içerisinde çok daha fazla veri ve görsel saklayabiliyor. Kare kod olarak da biline teknolojinin kullanımı oldukça yaygın. Bugün teknolojinin her alanında kullanılan kare kod teknolojisi ile akıllı telefon kullanıcıları telefonları ile bilgisayaralrını eşitlerken dahi kullanabiliyorlar. (Bknz : WhatsApp WEB) .

Ülkemizde de çok sık kullanılan teknolojiye Starbuck tutkunları oldukça hakimdir. Telefonunuza indirdiğinzi starbucks uygulaması sayesinde önceden starbucks kartınıza yüklediğiniz bakiye sayesinde, anlık olarak oluşturduğunuz QR kod aracılığı ile kasada kahvenizin ödemesini kodu okutarak yapabiliyorsunuz. (Bknz : Herkese Benden Starbucks İçeceği )

Öte yandan Türkiye İş Bankası gibi teknolojik gelişimlere açık bankalar, yanınızda kartınız olmadan mobil telefonunzudan oluşturacağıznı QR kod ile bankadan para çekebilmenize ve daha fazlasına olanak sağlıyor. Keza yine finans sektöründe kare kodlu çekler, çekin tüm akıbetini söylüyor.

  • REGTECH

Regülasyon Teknolojisi olarak dilmize çevrilebilecek bu teknolojiyi, dengeleyici ve düzenleyici olarak algılayabiliriz. Gelişen teknoloji akılcı bir çözümü bazen kanunlara aykırı olarak sunabilir işte tam bu noktada REGTECH devreye girerek çözümü var olan mevzuata uygu hale getirilirken esnek bir yapı ile riski en aza indirebiliyor.Teknoloji ve kanun geçişlerinde ki zaman kaybını en aza indiriyor da diyebiliriz. Üçüncü parti teknoloji olarak nitelendirilen bu alanda finansal aksamaları tespit ederek, sorunun çözümü için uyarlanabilir algoritmalar modellemek için global manada Algodynamix gibi girişimler oluşmuş durumda. Yine regtech alanında Checkrecipient, Comply Advantage, Suade gibi girişimlerde mevcut.

  • ROBO-ADVISOR

Robo-Advisor trendinde yapay zeka yine karşımıza çıkıyor. En temelde size özel yatırım uzmanı hizmeti veren bir yapay zekâ olarak tanımlanabilir. Kişinin risk algısı, bütçesi, para ihtiyacı, birikim kapasitesi, vade gereksinimi gibi tüm detayları var olan yatırım araçları arasında değerlendirip, otomatik bir karar mekanizmasıyla işlemleri gerçekleştirmesi teknolojisidir. Hesap sahibi yatırımcının daha çok kazanması için yatırımı doğru zamanda doğru noktalara taşıma yetisine sahip olan teknoloji Dünya da aktif olarak Betterment, Wealthfront, Schwap, Vanguard gibi girişimler tarafından sunulmaktadır.

Fintek Trendleri hakkında kısa kısa yazmaya çalıştım, uzun bir yazı oldu farkındayım ancak Finansal Teknolojiler derin ve uzun bir konu, ayrıca girişimcilik için çok yeni bir alan, benim gözden kaçırdığım, atladığım veyahut farklı ifade edilmesi gerektiğini düşündüğünüz yerleri yorum bölümünde iletirseniz içeriği güncelleyebilirim.

Hasan YILDIZ, Girişimci. Doktora Öğrencisi. Yazmayan YAZILIMCI. Veri Şeysi. Eğitmen...

Yazarın Profili

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir